دلائل وهابیان بر تحریم بناء مسجد بر جواز قبور اولیاء

این گروه با یک رشته احادیث، بر تحریم بناى مسجد در جوار قبر صالحان استدلال کرده‏اند که همگى را مورد بررسى مى‏دهیم:

 بخارى در صحیح خود در باب «یکره من إتخاذ المساجد على القبور» دو حدیث زیر را نقل مى‏کند:

 1 - «لمّا مات الحسن بن الحسن بن علىّ ضربت امرأته القبّة على قبره سنّة ثمّ رفعت فسمعوا صائحا یقول الاهل وجدوا ما فقدوا فاجابه الاخر بل یئسوا فانقلبوا».

 وقتى حسن بن حسن بن على درگذشت همسر او قبه‏اى (خیمه‏اى) بر قبر او زد و پس از یکسال برداشت شنیدند که شخصى داد مى‏زد، آیا آنچه را که گم کرده بودند پیدا کردند، دیگرى پاسخ داد نه نومید شدند و تغییر وضع دادند.

 2 - «لعن اللّه الیهود و النّصارى إتّخذوا قبور انبیائهم مسجدا قالت (عائشة) و لو لا ذلک لا برزوا قبره غیر انّى اخشى أن یتّخذ مسجدا».

«خداوند یهود و نصارى را از رحمت خود دور کند، قبرهاى پیامبران خود را مسجد اتخاذ کرده‏اند. عائشه مى‏گوید: اگر بیم این نبود که قبر پیامبر مسجد گردد مسلمانان قبر او را آشکار مى‏کردند، (و دور او حائلى قرار نمى‏دادند) جز اینکه بیم آن دارم که قبر او مسجد اتخاذ شود.

مسلم در صحیح، خود، حدیث دوم را با مختصر تفاوتى نقل کرده است، از این جهت به نقل یک متن اکتفاء مى‏کنیم:

3 -... الا و انّ من کان قبلکم کانوا یتّخذون قبور انبیائهم و صالحیهم مساجد الا فلا تتّخذوا القبور مساجد انّى انهاکم عن ذلک.

 «آگاه باشید پیشینیان از شما، قبرهاى پیامبران و صالحان خود را مسجد قرار مى‏دادند، تا هرگز قبور را مسجد اتخاذ نکنید من شما را از آن باز مى‏دارم.

 4 - «... إنّ امّ حبیبة و امّ سلمة ذکرتا کنیسة رأیتها بالحبشة فیها تصاویر لرسول اللّه (صلّى اللّه علیه و آله) فقال رسول اللّه إنّ أولئک إذا کان فیهم الرّجل الصّالح فمات بنوا على قبره مسجدا و صوّروا فیه تلک الصّور أولئک شرار الخلق عند اللّه یوم القیامة»

 ام حبیبه و ام سلمه (همسران رسول خدا) در کشور حبشه (موقعى که همراه گروهى به آنجا مهاجرت کرده بودند) تصویرى از پیامبر خدا دیدند پیامبر فرمود: آنان مردمى هستند که هر وقت مرد صالحى از آنان مى‏مرد، بر قبر او مسجدى مى‏ساختند و صورتهائى را تصویر مى‏کردند، آنان بدترین مردم نزد خدا در روز قیامت مى‏باشند.

 نسائى در سنن خود، در باب التغلیظ فی اتخاذ السرج على القبور از ابن عباس نقل مى‏کند.  «لعن الرّسول زائرات القبور و المتّخذین علیها المساجد و السّرج».

 رسول خدا، زنانى را که قبور را زیارت مى‏کنند و کسانى که آنها را مسجد اتخاذ کرده و چراغ روشن مى‏کنند، لعن کرد.

 ابن تیمیه که پایه گذار این نوع عقاید است، و محمد بن عبد الوهاب پیوسته از نیم خورده او بهره مى‏گیرد. او احادیث یاد شده را همچنین تفسیر مى‏کند که هرگز جائز نیست روى قبر مرد صالح و یا جوار آن مسجد ساخته شود. باز ابن تیمیه مى‏نویسد:

«قال علمائنا لا یجوز بناء المسجد على القبور»

. علماء ما گفته‏اند که هرگز جائز نیست به روى قبر مسجدى بنا کرد.

 تحقیقى در مفاد احادیث اکنون باید در متون احادیث دقت کرد، و مفاد صحیح آنها را به دست آورد، و از یک اصل غفلت نکرد و آن اینکه، همان طور که با آیه‏اى مى‏توان ابهام آیه دیگر را بر طرف کرد و به اصطلاح، با آیه‏اى دیگرى را تفسیر نمود، همچنین مى‏توان با حدیثى، حدیث دیگر را  تفسیر و رفع ابهام کرد.

 گروهى وهابى به ظاهر یک حدیث چسبیده و از آن این چنین استظهار کرده‏اند که هر نوع مسجد سازى بر روى قبر اولیاء و یا جوار آنان، حرام و ممنوع است، در حالى که اگر آنان همه احادیث را روى هم مى‏ریختند مى‏توانستند به هدف رسول گرامى از این لعن پى ببرند. این گروه باب «اجتهاد» را به روى خود بسته‏اند از این جهت در فهم بسیارى از احادیث به خطا مى‏روند. استدلال به این احادیث در صورتى صحیح است که راویان آن، ثقه و قابل اعتماد باشند، در غیر این صورت قابل استدلال نخواهد بود و چون بحث در اسناد این احادیث، مایه گستردگى سخن مى‏باشد، از این نظر فقط درباره مضمون آنها سخن مى‏گوئیم: 
اینک نظر ما درباره این موضوع ........

ادامه دارد