محمد ابن‏عبدالوهاب کیست ؟(قسمت دوم )

و کوتاه سخن اینکه   محمد بن عبد الوهاب    به توحید، اما توحید غلطى که او مى‏گفت دعوت مى‏کرد هر کس مى‏پذیرفت خون و مالش سالم مى‏ماند، و گر نه خون و مالش مانند کفار حربى حلال و مباح بود.
جنگهائى که   وهابیان    در   نجد    و خارج از   نجد    از قبیل   یمن    و   حجاز    و اطراف   سوریه    و   عراق    مى‏کردند بر همین پایه قرار داشت. هر شهرى که با جنگ و غلبه بر آن دست مى‏یافتند برایشان حلال بود، اگر مى‏توانستند آن را جزو متصرفات و املاک خود قرار مى‏دادند و الا به غنائمى که به دست آورده بودند اکتفاء مى‏کردند.
کسانى که با عقاید او موافقت مى‏کردند و دعوت او را مى‏پذیرفتند باید با او بیعت نمایند و اگر کسانى به مقابله برخیزند باید کشته شوند و اموالشان تقسیم گردد. طبق این رویه مثلا از اهالى یک قریه به نام   فصول    در شهر   احسا    سیصد مرد را به قتل رسانیدند و اموالشان را به غارت بردند.   شیخ محمد بن عبد الوهاب    در سال 1206 درگذشت     . و پس از   شیخ محمد    هم پیروان او به همین روش ادامه دادند. مثلا در سال 1216   امیر سعود    وهابى سپاهى مرکب از بیست هزار مرد جنگى تجهیز کرد و به شهر کربلا حمله‏ور شد، کربلا در این ایام در نهایت شهرت و عظمت بود و زائرین ایرانى و ترک و عرب بدان روى مى‏آوردند،   سعود    پس از محاصره شهر سرانجام وارد آن گردید و کشتار سختى از مدافعین و ساکنین آن نمود.
سپاه   وهابى    آنچنان رسوایى در شهر کربلا به بار آورد، که به وصف نمى‏گنجد، پنج هزار تن یا بیشتر (تا بیست هزار هم نوشته‏اند) را به قتل رسانیدند. پس از آنکه   امیر سعود    از کارهاى جنگى فراغت یافت به طرف خزینه‏هاى حرم امام حسین (علیه السّلام) متوجه شد، این خزائن از اموال فراوان و اشیاء نفیس انباشته بود، وى هر چه در آنجا یافت، برداشت و به غارت برد.
  کربلا    پس از این حادثه به وضعى در آمد که شعرا براى آن مرثیه مى‏گفتند.   وهابیها    در مدت متجاوز از دوازده سال، گاه و ناگاه، به شهر   کربلا    و اطراف آن، و همین طور به شهر   نجف    حمله مى‏بردند و غارت مى‏کردند که نخستین این حملات هجوم در سال 1216 بود که شرح داده شد. و این هجوم به نوشته عموم نویسندگان شیعه در روز   عید غدیر    آن سال سرانجام گرفته است.
مرحوم علامه   سید محمد جواد عاملى    در آخر مجلد هفتم از کتاب فقهى پر ارج خود   مفتاح الکرامه    چنین مى‏گوید این جزء از کتاب، بعد از نیمه شب نهم رمضان المبارک 1225 به دست مصنف آن خاتمه یافت، در حالى که دل در نگرانى و تشویش بود، زیرا اعراب   عنیزه    که   وهابى    هستند، اطراف   نجف اشرف    و مشهد حسین (علیه السّلام) را احاطه کرده‏اند، راهها را بسته و زوار حسین (علیه السّلام) را که از زیارت نیمه شعبان به وطن‏هاى خود باز مى‏گشتند غارت نموده‏اند و جمع کثیرى از آنان (و بیشتر از زوار ایرانى را) به قتل رسانیده‏اند گفته مى‏شود عدد مقتولین (در این بار)  یکصد و پنجاه تن بوده است. البته کمتر از این هم گفته‏اند.
توحیدى که   شیخ محمد    و پیروان او مردم را به آن دعوت مى‏کردند، که هر کس نمى‏پذیرفت جان و مالش مباح مى‏شد این بود که به پیروى از ظاهر پاره‏اى از آیات و احادیث براى ذات بارى تعالى اثبات جهت مى‏کردند و او را داراى اعضاء و جوارح مى‏دانستند.
  آلوسى    در این باره گفته است که   وهابیان    به پیروى از   ابن تیمیه    به احادیثى که بر فرود آمدن خداوند به آسمان دنیا (آسمان اول ( دلالت مى‏کند تصدیق دارند و مى‏گویند خدا از عرش به آسمان دنیا فرود مى‏آید و مى‏گوید   هَلْ مِنْ مُسْتَغْفِرٍ - یعنى آیا استغفار کننده‏اى هست که از گناهانش طلب آمرزش کند   . و همچنین اقرار دارند به اینکه در روز قیامت خدا به صحراى محشر مى‏آید زیرا خود او فرموده است: وَ جاء رَبُّکَ وَ الْمَلَکُ صَفّا صَفّا (22 :89). و خداوند به هر یک از مخلوقات خود به هر طور که بخواهد نزدیک مى‏شود، همچنان که خود گفته است وَ نَحْنُ اقْرَبُ إلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَریدِ (16 :50 ).
ابن تیمیه همانطور که از کتاب   الرد على الاخنائى    او بر - مى‏آید، احادیث مربوط به زیارت پیامبر (صلّى اللّه علیه و آله (را مجعول دانسته و گفته است که اگر کسى معتقد باشد که وجود آن حضرت بعد از وفات مانند وجود او در زمان حیات است غلط بزرگى مرتکب شده است و نظیر این سخن را   شیخ محمد    و پیروان او شدیدتر گفته‏اند.
عقاید و گفته‏هاى باطل   وهابیان    باعث شده که برخى که اسلام را از دیدگاه آنان مطالعه کرده‏اند بگویند اسلام دین خشک و جامدى است که به درد همه زمانها نمى‏خورد.(نمونه بارز آن طالبان در افغانستان و انعکاس افکارشان در دنیا)
  لوتروپ ستودارد    مى‏گوید: وهابیان در تعصب به راه افراط رفته‏اند و در اثر این امور گروهى نکته گیر برخاسته، روش وهابى را بر دهان قرار داده‏اند که حقیقت و طبیعت اسلام با مقتضیات زمانها جور نیست و با احوال ترقى و تبدیل جامعه موافق نمى‏شود و با تغییر زمان نمى‏سازد.
از همان وقت که   شیخ محمد بن عبد الوهاب   ، عقاید خود را ابراز و مردم را به پذیرفتن آنها دعوت کرد، گروه زیادى از علماى بزرگ به مخالفت با عقاید او پرداختند، نخستین کسى که به شدت با او به مخالفت برخاست پدرش   عبد الوهاب    و سپس برادرش   شیخ سلیمان بن عبد الوهاب    بودند که هر دو از علماى حنبلى محسوب مى‏شوند.
شیخ   سلیمان    کتابى تحت عنوان    الصواعق الالهیه فی الرد على الوهابیه    تألیف کرد و در آن عقاید برادرش را رد کرد.
  زینى دحلان    گوید: پدر شیخ   محمد   ، مردى صالح از اهل علم بود. برادرش شیخ   سلیمان    نیز از اهل علم محسوب مى‏شد، و چون شیخ   عبد الوهاب    و شیخ   سلیمان    در ابتداى امر یعنى از زمانى که شیخ   محمد    در   مدینه    به تحصیل اشتغال داشت از سخنان و کارهاى او دریافته بودند که چنان داعیه‏اى دارد او را سرزنش مى‏کردند، و مردم را از وى بر حذر مى‏داشتند.
  عباس محمود عقاد    مى‏گوید: بزرگترین مخالفان شیخ   محمد    برادرش شیخ   سلیمان    صاحب کتاب   الصواعق الالهیه    است.   عقاد    همچنین گفته است که شیخ   سلیمان    برادر شیخ   محمد    که از بزرگترین مخالفان او بود در ضمن اینکه سخنان برادرش را به شدت رد مى‏کند مى‏گوید: امورى که   وهابیان    آن را موجب شرک و کفر مى‏دانند و آن را بهانه مباح شدن مال و جان مسلمانان مى‏پندارند در زمان ائمه اسلام به وجود آمده بود، ولى از هیچیک از ائمه اسلام شنیده و روایت نشده است که مرتکبین این اعمال را کافر یا مرتد دانسته و دستور جهاد با آنان را داده باشند و یا اینکه بلاد مسلمانان را به همان گونه که شما مى‏گویید بلاد شرک و دار الکفر نامیده باشند.
در پایان باید دانست که شیخ   محمد بن عبد الوهاب    مبتکر و آورنده عقاید   وهابیان    نیست. بلکه قرنها قبل از او این عقاید به صورت‏هاى گوناگون از افرادى مانند   ابن تیمیه    و شاگرد او   ابن القیم    اظهار شده، ولى به صورت مذهب تازه‏اى در نیامده و طرفداران زیادى پیدا نکرده بود.
  ابو العباس احمد بن عبد الحلیم    معروف به   ابن تیمیه    از علماى حنبلى که در 728 هجرى قمرى در گذشته است، چون عقائد و آرایى بر خلاف معتقدات عموم فرقه‏هاى اسلامى اظهار مى‏داشت پیوسته مورد مخالفت علماى دیگر قرار داشت و به عقیده محققین، همین عقائد   ابن تیمیه    است که بعدا اساس معتقدات   وهّابیان    را تشکیل داده است.
که قبلا توضیح داده شد .......